دانشگاه عمران

قرارداد قالب بندی ساختمان‌های بتنی به صورت مفصل در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. هنگام تنظیم قرارداد پیمانکاری قالب بندی باید ابتدا طرفین قرارداد به طور دقیق تعیین شده و رابطه آنها با یکدیگر نیز کاملا تبیین شود. طرفین قرارداد ممکن است اشخاص حقیقی و یا حقوقی باشند که حضور نمایندگان قانونی اشخاص حقوقی ضرورت دارد. طرفین قرارداد باید مدارک احراز هویت یکدیگر را کنترل نموده و توصیه می‌شود حتما یک نسخه کپی از آن برای خود نگاه دارند. اگر یکی از طرفین قرارداد (یا هردو طرف) شخص حقوقی باشد، کنترل مدارک (مدارک نمایندگی و حدود اختیارات وی) اهمیت بسیار بالاتری دارد.

نمونه قرارداد قالب بندی بتن (پیمانکاری)

نمونه متن تعیین طرفین قرارداد قالب بندی در ادامه آمده است:

1. طرفین قرارداد قالب بندی بتن

1- مشخصات کارفرما:
آقا/ خانم/ شرکت …………..… به مدیریت/ نمایندگی ………..… به شماره ملّی/ شماره ثبتی ………..… به نشانی ……..……..…….. شماره تلفن ثابت ………..…. و شماره همراه ………..…. می‌باشد.
2- مشخصات پیمانکار:
آقا/ خانم/ شرکت …………..… به مدیریت/ نمایندگی ……..…… به شماره ملّی/ شماره ثبتی ………….. به نشانی ……..……..…….. شماره تلفن ثابت ………..…. و شماره همراه …………… می‌باشد.

2. موضوع قرارداد (قالب بندی و محل انجام آن)

موضوع این قرارداد عبارت است از قالب بندی بتن مطابق با نقشه‌ها و دستورالعمل‌هایی که از سوی کارفرما در اختیار پیمانکار قرار می‌گیرد.

محل اجرای موضوع قرارداد به نشانی ……… که دارای مجوز ساختمانی به شماره …… به تاریخ ……/…../…… می‌باشد.

موضوع قرارداد پیمانکاری قالب بندی، تدقیق خدماتی است که پیمانکار باید حین و پس از اتمام قرارداد انجام دهد. در این بند باید به تفصیل شرح داده شود که کارفرما از پیمانکار چه توقعاتی دارد و می‌خواهد پیمانکار چه خدماتی را به او ارائه دهد. در موضوع قرارداد پیمانکاری قالب بندی باید نحوه تهیه مصالح، نحوه اجرای پروژه با جزئیات کامل شرح داده شود و یا به نقشه و یا پیوست خاصی اشاره شود.

3. محاسبات و مشخصات فنی پروژه

1. هر صفحه‌ای از قالب‌ها دارای رویه‌هایی می‌باشد که بایست پیش از آرماتوربندی نصب گردد و قالب‌ها را آغشته به مواد رها ساز نمود.
2. قالب‌ها بایست به نحوی در کنار یکدیگر جفت شود که از هدر رفت بتن جلوگیری شود.
3. قالب‌ها بایست از هر نوع ماده زائد اعم از روغن، چسب، بتن خشک شده، زنگ زدگی عاری باشد.
4. در صورت وجود نقاط کور و غیرقابل دسترس در هنگام نصب قالب ها، می‌بایست به تعبیه دریچه‌های بازدید و کف شورهای قالب به منظور تمیز کردن قالب پیش از بتن ریزی اقدام گردد.
5. مدت زمان نصب تا برچیدن قالب‌ها به منظور خشک شدن بتن، به طور تقریبی از ……. روز تا ……. روز می‌باشد.
6. برچیدن پایه‌های تیرها بایست از میانه قالب‌های نصب شده شروع شود و به طرف تکیه گاه ادامه یابد؛ مادامی که به هنگام جداسازی پایه‌ها تغییری در شکل کنسول‌ها مشاهده شد، باید از ادامه کار دست کشید.
7. رعایت شاقول بودن یا تراز بودن قالب‌ها الزامی است.
8. ابعاد مورد نیاز به منظور قالب بندی بتن سطوح مربوطه به نسبت هر طبقه …… متر مربع می‌باشد که مطابق با نقشه‌ها و دستورکارهایی که در اختیار پیمانکار قرار دارد صورت می‌گیرد.

مطلب پیشنهادی: کامل ترین نمونه قرارداد پیمانکاری آرماتوربندی ساختمان

در قرارداد قالب بندی بتن بخشی از متن قرارداد (یا به صورت پیوست) به تشریح مشخصات فنی مواد و مصالح مورد استفاده اختصاص می‌یابد. تشریح دقیق مشخصات فنی از سو استفاده پیمانکار و بکارگیری مصالح بی کیفیت جلوگیری می‌کند و نمی تواند کلی گویی در مورد مصالح مصرفی را دست آویز دفاع از خود نماید. از طرف دیگر ممکن است کارفرما تقاضای بکارگیری مصالح بسیار گران یا خاص را داشته باشد که خصوصا در قراردادهایی که تامین مصالح با پیمانکار است (PC و یا EPC) مشکلات عدیده‌ای برای پیمانکار ایجاد می‌کند.

مطلب پیشنهادی: نمونه قرارداد پیمانکاری بتن ریزی

4. مبلغ قرارداد پیمانکاری قالب بندی (به تفکیک و کلی)

1. هزینه اجرای کل عملیات موضوع قرارداد اعم از تأمین سطوح قالب، نصب و برچیدن آن‌ها در مجموع به ارزش …….… ریال تعیین می‌گردد.
2. هزینه تأمین صفحات قالب بندی دیوارهای بتنی، تیرها، ستون‌ها و ….. که ارتفاع حداقل ……. متر و حداکثر …….. متر باشد، از قرار هر متر مربع به ارزش …… ریال محاسبه می‌گردد.
3. هزینه حمل و جابه جایی صفحات قالب بندی از محل دپوی تا محل نصب در محل کارگاه از قرار هر سرویس به ارزش …… ریال محاسبه می‌گردد.
4. هزینه نصب و برچیدن صفحات قالب بندی از قرار هر متر مربع به ارزش …… ریال محاسبه می‌گردد.
5. هزینه بکارگیری و گماردن نیروی متخصص و فنی به ازای هر ساعت کار به ارزش …… ریال محاسبه می‌گردد.

مبلغ قرارداد پیمانکاری قالب بندی که توسط کارفرما تعیین می‌شود و یا توسط پیمانکار پیشنهاد داده می‌شود و در نهایت بر روی مبلغ نهایی توافق صورت می‌گیرد. نحوه محاسبه مبلغ قرارداد بسته به نوع قرارداد متفاوت می‌باشد و در هرصورت باید هزینه تهیه مصالح و هزینه‌های بالاسری، سود پیمانکار، منابع انسانی و تجهیزات و … در نظر گرفته شود که می‌تواند به صورت کلی در متن قرارداد ذکر شود و جزئیات به قرارداد پیمانکاری قالب بندی پیوست شود و یا در متن به آن اشاره گردد. اگر تغییراتی مدنظر کارفرما در مبلغ قرارداد در آینده باشد (برای بحث تورم و تعدیل) بهتر است نحوه محاسبه آن در تبصره‌ای اشاره شود.

5. شرایط پرداخت

1. مبلغ …… ریال معادل ….. درصد از کل ارزش قرارداد در هنگام عقد قرارداد پرداخت می‌گردد (در ازای دریافت چک تضمین به ارزش ……. ریال به شماره ….. ).
2. مبلغ …… ریال معادل …… درصد از کل ارزش قرارداد پس از انجام 50% کار با تأیید سرپرست کارگاه.
3. مبلغ …… ریال معادل …… درصد از کل ارزش قرارداد پس از تکمیل کامل پروژه با تأیید (نهاد منتخب نظارتی) .
4. مبلغ …… معادل …… درصد از کل ارزش قرارداد پس از اتمام دوره گارانتی و رفع نواقص احتمالی (دوره گارانتی …. می‌باشد).

پس از توافق بر روی مبلغ قرارداد پیمانکاری قالب بندی باید چگونگی روند پرداخت‌ها هم تصریح شود. تعداد مراحل پرداخت و میزان پرداخت در هر مرحله و زمان پرداخت باید دقیقا مشخص شود. شرایط مختلف باید در تغییر نحوه پرداخت باید پیش بینی شود. هرچه این مرحله دقیق تر و با جزئیات بیشتر نوشته شود، در آینده از اختلافات احتمالی کاسته خواهد شد. کارفرما باید دقیقا مشخص کند که هزینه پیمانکار را چگونه پرداخت می‌کند، این پرداخت می‌تواند به صورت نقدی باشد و یا اوراق و یا به هر طریق دیگری، که باید مشخصا در متن قرارداد پیمانکاری قالب بندی به آن اشاره شود.

6. اسناد و مدارک پیمان

1. الف- سند قرارداد (پیمان پیش رو) : …..
2. ب- نقشه‌های کلی، تفصیلی و اجرایی و کلیه دستورکارهایی که در حین اجراء توسط کارفرما یا مهندس ناظر پروژه به پیمانکار ابلاغ می‌گردد.

همواره در زمان عقد قرارداد پیمانکاری قالب بندی مدارک و اسنادی از سوی کارفرما به پیمانکار تحویل داده می‌شود و یا زمان مشخصی برای تحویل آن‌ها تعیین می‌شود. در شرایطی ممکن است مطالعاتی قبل از عقد قرارداد با پیمانکار حاضر در این قرارداد، توسط کارفرما (یا مشاورین وی ) یا پیمانکار دیگری انجام شده باشد، و یا کارفرما انجام آن‌ها را به عهده بگیرد که در این مرحله به پیمانکار تحویل داده میشود و در قرارداد ذکر می‌گردد.

7. مدت انجام کار

مدت کامل انجام پروژه ……….. روز کاری بوده و تاریخ شروع قرارداد ………… و تاریخ خاتمه قرارداد …………… می‌باشد.

مدت انجام کار یکی از بحث برانگیزترین موارد اختلاف بین پیمانکار قالب بندی و کارفرماست. این مورد در هنگام وصول مطالبات پیمانکار و محاسبه میزان تاخیرات قرارداد پیمانکاری قالب بندی باعث بروز دعوا و اختلافات می‌شود. در این بند باید به صورت دقیق مدت زمان انجام کار به روز، تاریخ شروع و پایان مشخص شود. باید نوع و معنی روز کاری کارگاه مشخص شود و در نظر گرفتن تعطیلات رسمی و یا غیر رسمی تعیین گردد. نحوه جریمه تاخیرات پیمانکار قالب بندی نیز در این بند مشخص می‌گردد.

مشخص کردن روزهای کاری و تعطیل کارگاه می‌تواند موارد بروز اختلاف در زمان محاسبه تاخیرات را کاهش دهد. به عنوان مثال بعضی از کارفرمایان حق هیچگونه تعطیلی کارگاه در تعطیلات رسمی و تقویمی را به پیمانکار نمی دهند. یا برخی از آن‌ها روزهای مشخصی مانند عاشورا و یا عید نوروز را به صورت مشخص جهت تعطیلی در قرارداد به صورت تبصره قید میکنند.

8. دیرکرد طرفین در انجام پروژه

1. چنانچه پیمانکار، بدون مجوز تمدید تاریخ قرارداد از سوی کارفرما، مبادرت به تأخیر اجراء کار نماید برای هر روز تأخیر پس از اتمام تاریخ قرارداد روزانه ………….. ریال به عنوان جریمه تأخیر از مطالبات پیمانکار کسر می‌گردد.
2. در مقابل هرگاه کارفرما به نحوی موجب تأخیر عملیات اجرایی پروژه شود با تأیید سرپرست کارگاه به همان نسبت به مدت اجرای قرارداد افزوده خواهد شد.

در دنیای حرفه‌ای امروز، زمان معادل سرمایه است. پیمانکار قالب بندی به ازای زمانی که در پروژه‌ای صرف می‌کند، هزینه نیروی انسانی و خواب سرمایه و یا فرصت‌های دیگری که در همین زمان تلف شده، می‌توانست به دست بیاورد را حساب و کتاب می‌کند و قطعا اگر مقصر نباشد متضرر خواهد شد و انتظار جبران از طرف کارفرما دارد. از طرف کارفرما زمان دیرکرد به نحوی دیگر می‌تواند هزینه‌هایی در پی داشته باشد، که ممکن است خسارات معنوی یا سیاسی برای وی داشته باشد.

در هر صورت دیرکرد اگر از سمت هر یک از طرفین قرارداد باشد باید به نحوی برای طرف مقابل جبران شود، در حالت عمومی اگر دیرکرد از طرف کارفرما باشد، پیمانکار مجاز به تغییر برنامه زمانبندی قرارداد پیمانکاری قالب بندی خواهد بود و اگر دیرکرد از طرف پیمانکار باشد به صورت جریمه ریالی تعیین و از صورت حساب وی کسر خواهد شد.

9. نظارت در قرارداد پیمانکاری قالب بندی

نظارت در اجرای تعهداتی که پیمانکار بر طبق مفاد این قرارداد و اسناد و مدارک پیوست آن تقبل نموده است، به عهده کارفرما/ یا نماینده وی و یا دستگاه نظارت معرفی شده از سوی کارفرما، خواهد بود. پیمانکار موظف است کارها را طبق قرارداد، اصول فنی و دستورات کارفرما/ یا نماینده ایشان/ یا دستگاه نظارت، طبق مشخصات، اسناد و مدارک پیوست این قرارداد اجرا نماید.

همواره کارفرما در تمام پروژه‌ها بر عملکرد پیمانکار نظارت خواهد داشت و پس از تایید دستگاه نظارت کارفرما، صورت حساب پیمانکار قالب بندی پرداخت خواهد شد. در پروژه‌های بزرگتر دستگاه نظارت به صورت مقیم در محل پروژه از جانب کارفرما و یا مشاور کارفرما حضور خواهد داشت و پیمانکار موظف است که تمامی نکات پروژه را به صورت کتبی به اطلاع ایشان رسانده و تایید کتبی از ایشان اخذ نماید. در پروژه‌های کوچکتر نظارت ممکن است توسط خود کارفرما صورت گیرد. حتما باید در قرارداد پیمانکاری قالب بندی نحوه نظارت بر کار پیمانکار مشخص شود.

10. معرفی دستگاه نظارت

نظارت بر اجرای تعهداتی که پیمانکار طبق مفاد قرارداد تقبل نموده است به عهده ………. که دستگاه نظارت نامیده می‌شود، خواهد بود.

اگر در زمان عقد قرارداد پیمانکاری قالب بندی، ناظر پروژه مشخص باشد، وجود این بند خالی از لطف نمی باشد به طوریکه در این بند نام و مشخصات ناظر یا ناظرین نوشته خواهد شد.

11. تجهیز و برچیدن کارگاه محل پروژه

هزینه‌های مربوط به تجهیز و برچیدن کارگاه با توافق طرفین به عهده …. است. ایشان می‌بایست کارگاه را به نحوی مناسب تجهیز نماید که شروع و ادامه کار تا تحویل موقت، بدون وقفه و با کیفیت لازم انجام پذیرد. در پایان کار، ایشان باید نسبت به تخریب و خارج نمودن مواد حاصل از تخریب، اقدام نماید، مصالح بازیافتی از تخریب متعلق به ….. است.

یکی از مواردی که در قرارداد پیمانکاری قالب بندی همواره در تعیین تاخیرات پروژه و محاسبات هزینه محل دعوا بین پیمانکار و کارفرما خواهد بود، مشخص نکردن نحوه و زمان و مسئول تجهیز، نگهداری و برچیدن کارگاه خواهد بود. این مورد حتی در زمان بیمه کردن کارگاه هم مهم است و باید مشخص شود حق بیمه را چه کسی پرداخت می‌نماید. معمولا تجهیز و برچیدن کارگاه به عهده پیمانکار قالب بندی خواهد بود و پیمانکار باید این مورد را در برنامه زمانبندی پروژه در نظر بگیرد.

12. نگهداری از کارهای انجام شده

پیمانکار موظف است از درصد پیشرفت پروژه و همچنین مصالحی که در صورت وضعیت منظور می‌شود اعم از آنچه که در کارگاه و یا در خارج از آن در انبارها و غیره باشد متعلق به کارفرما بوده به نحو مقتضی نگهداری نماید و در صورت فقدان خسارت وارده را جبران نماید.

در قرارداد پیمانکاری قالب بندی که معمولا امکان ایجاد خسارت به کارهای انجام شده و یا تحویل داده شده به کارفرما وجود دارد، باید مسئول حفظ و حراست از پروژه (چه قسمت‌های تحویل قطعی شده و چه سایر قسمت ها) به طور دقیق در این بند مشخص شود.

13. تعهدات پیمانکار

1. پیمانکار ملزم است پیش از انعقاد قرارداد از محل کارگاه بازدید به عمل آورده و از کم و کیف کار، نقشه‌ها و مشخصات فنی مربوط به نحوه و چگونگی حمل قالب‌ها در داخل ساختمان، نصب آن‌ها و برچیدن آن‌ها و دستورالعمل و دستورکارهایی که از سوی کارفرما ابلاغ شده، کاملاً آگاهی یابد.
2. پیمانکار متعهد می‌گردد که در تمام مراحل اجرای موضوع قرارداد شخصاً در محل کارگاه حضور داشته باشد و نحوه کار را مورد ارزیابی و نظارت خویش قرار دهد؛ در صورت تعدد اجرای قراردادهای مشابه، ایشان می‌تواند با رضایت کارفرما نماینده‌ای تام الاختیار با دارا بودن اطلاعات فنی مقتضی نسبت به اجرای پروژه، معرفی نماید.
3. پیمانکار متعهد می‌گردد که مطابق با جدول زمانبندی پیش بینی شده نسبت به در ابتدا تجهیز کارگاه و سپس اجرای عملیات موضوع قرارداد اقدام کند و هر گونه تأخیر از قِبل کوتاهی پیمانکار، خسارات اعم از مادی و معنوی متوجه شخص ایشان می‌باشد.
4. اجرای عملیات موضوع قرارداد صرفاً قائم به شخص پیمانکار می‌باشد؛ مگر اینکه پیمانکار اذن در اجرای موضوع قرارداد توسط شخص دیگر را پیشتر و در ذیل قرارداد اعطاء نموده باشد.
5. پیمانکار ملزم است از اموال کارفرما اعم از مصالح، ماشین آلات و قطعات مرتبطه کمال حراست را نماید؛ کارفرما در مقابل مخیر است در هر مقطعی از زمان اجرای موضوع قرارداد، نسبت به آمارگیری، و بررسی سلامت آن ابزارآلات و وسایل اقدام نماید و در صورت احراز نقص و عیب در آن ها، مسئولیت متوجه شخص پیمانکار می‌باشد.
6. پیمانکار مسئولیت مطلق ناشی از منع قانونی کار کردن افراد غیر مجاز از جمله افراد مشمول نظام وظیفه، اتباع بیگانه بدون مجوز کار یا افرادی که به هر نحوی از کار کردن محروم می‌باشند، را دارد و کارفرما اصل را بر برائت افراد مشغول در محل کارگاه قرار می‌دهد.
7. پیمانکار ملزم است صلاحیت اخلاقی و فنی پرسنل فعال در کارگاه را به تأیید کارفرما رساند؛ و در صورت تشخیص عدم صلاحیت هر یک از پرسنل، می‌بایست در کوتاه ترین زمان ممکن نسبت به جایگزین نمودن شخص دیگری اقدام نماید.
8. پیمانکار موظف به رعایت موارد حفاظتی و ایمنی کار و به طور کلی رعایت موارد مبحث 12 مقررات ملّی ساختمانی ایران در کارگاه می‌باشد و نسبت به اجباری بودن استفاده از وسایل ایمنی آگاه است. هر گونه عملی خلاف مقتضای عبارت مقرر شده در این بند، در وهله نخست پیمانکار مسئول و در صورت قصور از جانب پرسنل ایشان، پیمانکار به همراه کارکنانش مسئول می‌باشد و کلیه عواقب مالی، حقوقی و جزایی بعهده پیمانکار می‌باشد و کارفرما هیچگونه مسئولیتی در این رابطه نخواهد داشت. وسایل ایمنی مندرج در مبحث 12، شامل کلاه چانه دار، کفش ایمنی، کمربند ایمنی، لباس ضخیم کار، دستکش مناسب، ماسک و عینک و …. می‌باشد.
9. پیمانکار متعهد می‌گردد که گزارشی دربرگیرنده کارکرد و میزان درصد پیشرفت فیزیکی عملیات موضوع قرارداد را بصورت روزانه و هفتگی با عنایت به مدت قرارداد در اختیار کارفرما و دستگاه نظارت قرار دهد.
10. تأمین و تهیه برخی از ابزارآلات مختص عملیات قالب بندی دیواره ها، ستون‌ها و … نظیر قالب فلزی بتن، جک سقفی، داربست مدولار، پایه‌های محافظ و ….. بر عهده پیمانکار می‌باشد.
11. پیمانکار ملزم است هرگز از قالب‌های خم شده یا مستهلک استفاده مجدد ننماید.
12. پیمانکار می‌بایست پیش از نصب قالب ها، نسبت به سلامت و عدم آغشته شدن آن‌ها به گل، روغن، قیر، دوغاب سیمان خشک شده، رنگ، زنگ زدگی و … اطمینان حاصل نماید.
13. پیمانکار ملزم است موقعیت آرماتورها را پیش از بتن ریزی و در ضمن بتن ریزی و پس از بتن ریزی کنترل نماید تا قالب‌ها در جایگاه مناسب با رویه مناسب به یکدیگر متصل گردند. مسئولیت هر گونه قصور و کوتاهی از جانب پیمانکار که منجر به تخریب بنای ساخته شده باشد، بر عهده شخص پیمانکار می‌باشد.
14. به منظور نصب قالب‌ها بوسیله عناصر غیرسازه‌ای باید از رویه‌ها یا اتصال دهنده‌ها یا گیره‌های فولادی بهره برد. پیمانکار متعهد می‌گردد به تعداد و حجم مورد نیاز اتصالات مربوطه را تأمین نماید.
15. اگر در دوره تضمین معایب و نقایصی در کار مشاهده گردد که ناشی از عدم رعایت مشخصات و ویژگی‌های سازه باشد، که پیشتر از سوی کارفرما و مهندس ناظر اطلاع رسانی شده، پیمانکار مسئول می‌باشد.
16. مسئولیت هر گونه سوء رفتار، کشف فساد، فحشاء در محل انجام کار یا کارگاه، کلاهبرداری، درگیری و این قسم موارد از سوی پرسنل پیمانکار در طول مدت اجرای پروژه، متوجه مستقیم پیمانکار می‌باشد.
17. پیمانکار در برابر حقوق و سنوات، پاداش و عیدی کارگران خویش متعهد می‌باشد و از این بابت هیچ مسئولیتی بر عهده کارفرما نمی باشد.
18. پیمانکار ملزم به رعایت قوانین کار و تأمین اجتماعی در ارتباط با پرسنل و کارگران خود می‌باشد و هر گونه دعوای مطروحه از جانب ایشان متوجه مستقیم پیمانکار می‌باشد.
19. پیمانکار متعهد می‌گردد که سطوح قالب بندی را با رعایت کلیه نکات ایمنی و حفاظتی به هنگام انتقال از محل دپو تا محل کارگاه انجام دهد و مسئولیت هر گونه قصور نسبت به این امر بر عهده شخص پیمانکار می‌باشد.

این بند مهم ترین بند در قرارداد پیمانکاری قالب بندی است. در واقع وظایف اصلی پیمانکار قالب بندی در این بند مشخص می‌شود. در این بند ‌باید تاکید شود که اجرای پروژه به نحوی که از لحاظ فنی و مالی مورد نظر کارفرما بوده است، مهم‌ترین تعهد پیمانکار قالب بندی است. برای انجام پروژه باید پیمانکار متعهد باشد که کارگاه، تجهیزات و اجناس مورد نیاز را از کارفرما تحویل گرفته و در حفظ و نگهداری و جلوگیری از اتلاف و اسراف آن کوشش کند. در این بند تمامی تعهدات پیمانکار قالب بندی اعم از اجرایی، مالی، حقوقی و زمانی به طور دقیق مشخص می‌شود.